Coraz więcej osób nie posiada jednego miejsca pracy, a współczesne technologie pozwalają pracować z dowolnego miejsca na świecie. Wolność, niezależność i możliwość nieograniczonego podróżowania to jedne z wielu korzyści pracy zdalnej. Jednak niesie ona także wyzwania. Jednym z nich jest miejsce płacenia podatków, czyli rezydencja podatkowa. Cyfrowi nomadzi nie zastanawiają się nad tym, a jest to bardzo ważny aspekt. Brak ustalonej jednej rezydencji podatkowej rodzi problemy i może oznaczać konieczność płacenia zbędnych podatków. Sprawdźmy, jakie możliwości mają współcześni cyfrowi nomadzi.
Jak wynika z Raportu o współczesnych nomadach przygotowanego na zlecenie Hatalska.com, współcześni nomadzi to osoby stosunkowo młode (88% respondentów stanowiły osoby w wieku 25–44 lat), ale płeć w ich przypadku nie jest elementem różnicującym (wśród badanych znalazło się 51% mężczyzn i 49% kobiet). Choć największy odsetek cyfrowych nomadów to freelancerzy, zdarzają się wśród nich także osoby zatrudnione u jednego pracodawcy, pracujące zdalnie z dowolnego miejsca na świecie. Wśród nomadów można spotkać także właścicieli start-upów i przedsiębiorców. Najatrakcyjniejszym rodzajem pracy dla cyfrowych nomadów jest samozatrudnienie, prowadzenie własnej działalności i freelancing – wybrało je łącznie 91% badanych. Pracę na etat w biurze wskazało zaledwie 5% respondentów. Aż 83% respondentów określających siebie jako cyfrowych nomadów lub prowadzących taki tryb życia zadeklarowało, że najważniejszą wartością w życiu jest dla nich wolność. Na 2. miejscu – ze wskazaniem na poziomie 78% – znalazła się niezależność.
Ogrom korzyści i… wiele wyzwań
Typowe dla cyfrowego nomadyzmu wolność, niezależność i możliwość pracy z dowolnego miejsca na świecie niosą za sobą ogrom korzyści. Nieustające workation to przygoda życia — ogrom nowych doświadczeń, możliwość poszerzenie horyzontów i poznania odmiennych kultur. Praca zdalna z dowolnego miejsca na świecie niesie za sobą jednak nie tylko korzyści, ale także wyzwania. Jednym z nich jest ustalenie rezydencji podatkowej lub wybór najkorzystniejszego kraju na własną rezydencję podatkową. Jest to istotne, aby nie być niemile zaskoczonym przez fiskusa. Obecnie również każdy bank wymaga podania rezydencji podatkowej klienta. Informację taką, zwykle podajemy zupełnie bezmyślnie, najczęściej wskazując obecny kraj zamieszkania. Tymczasem do wskazanego kraju, bank będzie wysyłał nasze informacje finansowe w ramach systemu CRS. Wskazanie w banku kraju, którego rezydentem się nie jest, lub wskazywanie różnych krajów w różnych bankach, będzie miało negatywne następstwa.
Praca z dowolnego miejsca na świecie a rezydencja podatkowa
Rezydencja podatkowa to miejsce, w którym podatnik musi spełnić obowiązek podatkowy. Mówiąc prościej, to kraj, w którym powinien on uiścić podatek od dochodu. Co ważne – rezydencja podatkowa nie musi być tożsama z obywatelstwem. Polacy mogą być więc rezydentami podatkowymi każdego innego kraju, zarówno w UE, jak i poza nią. Zgodnie z polskim prawem, polskim rezydentem podatkowym jest osoba, która:
- posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1a updof).
Jako centrum interesów osobistych należy rozumieć wszelkie powiązania z Polską – rodzinę (zwłaszcza małoletnie dzieci, partnera lub małżonka), aktywność społeczną, sportową, polityczną, kulturalną czy przynależność do organizacji.
Centrum interesów gospodarczych to miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, inwestycje, ruchomości i nieruchomości, zaciągnięte kredyty i źródła dochodów.
Co jednak w sytuacji, jeśli zdecydowaną większość roku przebywasz poza Polską, a z krajem urodzenia nie łączą Cię żadne osobiste powiązania? Czy posiadanie rezydencji podatkowej jest niezbędne?
Czy można nie mieć nigdzie rezydencji podatkowej?
Cyfrowi nomadzi, przemieszczając się z kraju do kraju, najczęściej nie zastanawiają się nad tym, gdzie powinni płacić podatki. Nie przebywając nigdzie przez dłuższy okres niż 183 dni, sądzą, że nie muszą nigdzie płacić podatków. Jednak ze względu na fakt opodatkowania dochodów i konieczność rozliczenia podatku dochodowego posiadanie rezydencji podatkowej jest niezbędne.
W sytuacji gdy w żadnym kraju nie spełniasz zasady 183 dni, wiele krajów może upomnieć się o Twój podatek. Dodatkowo, jeżeli przed rozpoczęciem życia cyfrowego nomady, byłeś polskim rezydentem podatkowym, Polska także upomni się o Twoje podatki. Nawet jeśli od jakiegoś czasu nie spełniasz kryteriów polskiej rezydencji podatkowej, na Tobie spocznie obowiązek udowodniania, że nie musisz płacić podatków w Polsce. Nie posiadając żadnych dowodów na to, że jesteś rezydentem podatkowym innego kraju niż Polska, będziesz miał problemy z uniknięciem płacenia podatku w Polsce. Tym większe, jeśli okaże się, że Twoje powiązania osobiste są największe nadal z Polską.
Jeśli przebywasz w Polsce krócej niż 183 dni w roku i nie masz tu centrum interesów życiowych, a poza tym nie jesteś rezydentem podatkowym żadnego innego kraju, wartym rozważenia rozwiązaniem jest celowy wybór rezydencji podatkowej w wybranym kraju. Dlaczego?
Rezydencja podatkowa w innym kraju – dlaczego warto?
Najważniejszą zaletą wynikającą z wyboru rezydencji podatkowej w jakimś kraju jest posiadanie miejsca płacenia podatku. Rozwiewa to ewentualne wątpliwości i pozwala unikać roszczeń z innych krajów. Dodatkowo kraj ten wskazujesz jako miejsce Twojej rezydencji podatkowej we wszystkich bankach, w których masz konto i jest to spójne ze stanem faktycznym. Ma to wpływ na przepisy CRS, zgodnie z którymi banki przesyłają informacje o kontach bankowych do krajów rezydencji podatkowej klienta. Jeśli w kraju tym, są korzystniejsze niż w Polsce zasady opodatkowania i rozliczania podatku dochodowego, przyniesie to także korzyści finansowe. Oczywiście, nie w każdym państwie będą one bardziej atrakcyjne niż w Polsce. Kluczem do sukcesu jest więc dokładna analiza zasad rezydencji podatkowej w różnych krajach i wybór tej, która okaże się najbardziej opłacalna. Poniżej przedstawiamy informacje na temat rezydencji podatkowej na Cyprze.
Rezydencja podatkowa na Cyprze
Jednym z krajów, posiadających wyjątkowo korzystne przepisy dotyczące rezydencji podatkowej jest Cypr. Dzięki zasadzie 60 dni możesz zostać cypryjskim rezydentem podatkowym już po 60 dniach pobytu na wyspie! Nawet jeśli pozostałą część roku spędzisz na podróżach po świecie. Zasada 60 dni została wprowadzona jako poprawka do początkowej zasady 183 dni i stanowi zachętę dla osób chcących zmienić swoją rezydencję podatkową na Cypr. Oprócz przebywania na Cyprze przez co najmniej 60 dni w roku otrzymanie rezydentury wymaga także spełnienia dodatkowych kryteriów. Jakich? Osoba, która chce zostać cypryjskim rezydentem podatkowym:
- nie może przebywać w żadnym innym kraju przez okres dłuższy niż 183 dni (zbiorczo);
- nie jest rezydentem podatkowym żadnego innego kraju;
- ma dodatkowe powiązania z Cyprem. Może być to umowa o pracę u cypryjskiego pracodawcy, własna firma lub status dyrektora w spółce będącej cypryjskim rezydentem podatkowym, ma własną lub wynajmuje nieruchomość mieszkalną.
Możliwość otrzymania cypryjskiej rezydencji podatkowej po 60 dniach pobytu na wyspie nie jest jednak jedyną zaletą takiego wyboru. Jakie korzyści przyniesie cypryjska rezydencja podatkowa?
Jeśli będziesz cypryjskim rezydentem podatkowym:
- Twoje światowe dochody z dywidend lub pasywnych odsetek będą zwolnione z opodatkowania;
- Twoje dochody ze sprzedaży papierów wartościowych (np. akcji czy obligacji) będą zwolnione z opodatkowania. Wyjątkiem są sytuacje, gdy wartość akcji pochodzi z nieruchomości znajdującej się na Cyprze;
- nie zapłacisz podatku od zysków pochodzących z kryptowalut;
- Twoje dochody będą wolne od opodatkowania, jeśli jesteś zatrudniony na okres dłuższy niż 90 dni w roku podatkowym poza Cyprem przez pracodawcę niebędącego rezydentem podatkowym Cypru lub zagraniczny stały zakład pracodawcy będącego rezydentem podatkowym Cypru;
- będziesz mógł skorzystać z atrakcyjnej ulgi podatkowej. Jeśli przed podjęciem zatrudnienia nie byłeś cypryjskim rezydentem podatkowym pięćdziesiąt procent Twojego wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia na Cyprze będzie podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego przez pierwsze 10 lat. Pod warunkiem, że roczne wynagrodzenie przekroczy kwotę 100 000 euro.
Dzięki korzystnym zasadom opodatkowania dochodów spoza Cypru skutecznym sposobem na wygenerowanie odczuwalnych dla portfela oszczędności będzie jednoczesne otwarcie spółki partnerskiej w Wielkiej Brytanii. Cały wygenerowany przez nią dochód będzie podlegał podziałowi pomiędzy partnerów. Partner, który jest jednocześnie cypryjskim rezydentem podatkowym, nie zapłaci żadnego podatku od takiego dochodu.
Zmiana rezydencji podatkowej z polskiej na cypryjską – jak się przygotować?
- Aby zmienić rezydencję podatkową z polskiej na cypryjską, nie możesz przebywać w Polsce ani w innym kraju dłużej niż 183 dni. Nie możesz też posiadać w kraju centrum osobistego (np. małżonka czy dzieci) ani centrum gospodarczego (np. firmy).
- Aby udokumentować pobyt na Cyprze przez co najmniej 60 dni, wynajmij mieszkanie.
- Jeśli jesteś właścicielem nieruchomości w Polsce, rozważ jej sprzedaż lub wynajem.
- Jeśli masz umowę z polskim pracodawcą, rozwiąż ją. Jeśli prowadzisz w Polsce działalność gospodarczą – zamknij firmę, jeśli jesteś wspólnikiem w polskiej spółce – zrezygnuj z pełnionej funkcji.
- Dobrym rozwiązaniem może okazać się także złożenie w urzędzie skarbowym formularza ZAP-3 zawierającego informacje o nowym miejscu zamieszkania na Cyprze.
- Zamknij konta bankowe w Polsce i przetransferuj środki na rachunek w banku cypryjskim. Jeśli to możliwe, spłać także kredyty i pożyczki.
- Rozważ wymeldowanie się z miejsca zamieszkania w Polsce. Choć nie jest to warunek konieczny, może ułatwić zmianę rezydencji podatkowej.
- Wyrejestruj się z organizacji społecznych, sportowych i kulturalnych, których jesteś członkiem.
- Jeśli jesteś właścicielem pojazdu, rozważ zabranie go ze sobą lub sprzedaż.