Począwszy od 1 listopada wszystkie firmy, które zarejestrowane są poza granicami Polski, a są zarejestrowane do VAT w Polsce, będą musiały posiadać rachunki w polskich bankach. Jest to efekt wejścia w życie nowelizacji o tzw. split payment.
Dotychczas split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności był w Polsce dowolny, ale od 1 listopada tego roku ma się to zmienić, ponieważ w życie wchodzi przepis, który nakłada na zagraniczne firmy obowiązek posiada rachunku bankowego w polskich banku. Dla przedsiębiorców, którzy mają zarejestrowane firmy w m.in. Wielkiej Brytanii oznacza to dodatkowe obowiązki.
Czym jest split payment?
Mechanizm płatności podzielonej ma w zamyśle ustawodawcy walczyć z wyłudzeniami VAT przez zagraniczne firmy działające w Polsce. Zakłada on, że firma, która rozlicza u nas podatek VAT będzie musiała odliczać jego kwotę i wpłacać ją na specjalne konto, które będzie musiała sama otworzyć. Dla firmy sprzedającej dostęp do tego konta jest znacznie ograniczony i tylko naczelnik odpowiedniego urzędu skarbowego może zezwolić na wykorzystanie pieniędzy zdeponowanych na tym koncie na cele inne niż zapłata podatku. Może się to stać jednak po złożeniu pisemnego uzasadnienia na inne przeznaczenie środków zgromadzonych na koncie VAT. W efekcie tego mechanizmu kwota na fakturze VAT jest dzielona na dwie części, z których jedna jest zapłatą dla kontrahenta, a drugą wspomnianym podatkiem.
Kogo będzie obowiązywał nowy mechanizm?
Split payment dotychczas był dobrowolny, ale teraz będzie obowiązywał podatników VAT, którzy kupują towary i usługi w tzw. kategoriach wrażliwych lub kwota transakcji przekracza 15 tys. złotych. Towary i usługi objęte nowym mechanizmem są podane w załączniku numer 15 do ustawy wprowadzającej obowiązkowy split payment. Jest ich wszystkich 150, a wśród nich znajdują się m.in. części samochodowe i motocyklowe, komputery i RTV, surowce wtórne oraz wyroby hutnicze. Co ważne: mechanizm płatności podzielonej obowiązuje jedynie przy transakcjach między firmami (B2B). Firmy działające w partnerstwie prywatno-publicznym nie są objęte nowymi przepisami.
Zobacz także: Polskie spółki płacą wyższe podatki niż zagraniczne firmy działające w Polsce
Zagraniczne firmy zakładające konto w złotówkach mogą – zgodnie z ustawą – liczyć na zwrot kosztów, jednakże eksperci zwracają uwagę, że nie będzie to wcale proste.
„Faktycznie, nowelizacja przewiduje zwrot kosztów poniesionych przez zagranicznego przedsiębiorcę z uwagi na wymóg założenia konta w polskim banku. Jednakże w polskim systemie bankowym funkcjonują przepisy zapobiegające praniu pieniędzy – tzw. AML. Zgodnie z nimi przy zakładaniu konta bank może wymagać podpisania umowy przez członka zarządu” – powiedziała Agnieszka Moryc, Dyrektor Zarządzająca Admiral Tax. “Wiele firm z Wielkiej Brytanii szuka u nas wyjaśnień i wsparcia w związku z nowymi polskimi przepisami. Ze swej strony zapewniam, że wszyscy nasi klienci – obecni jaki nowi – mogą liczyć na taką pomoc” – dodaje.
Ekspert zwraca też uwagę, że skoro nowelizacja ustawy o VAT nakłada obowiązek założenia konta w złotówkach, to oczywistym jest, że płatność podatku musi być realizowana wyłącznie w polskiej walucie. W związku z powyższym pojawia się problem dla tych wszystkich firm, które posiadają umowy i faktury w innych walutach. Dlatego wiele firm musi renegocjować bądź aneksować dotychczasowe umowy, bo po 1 listopada nie będą mogli ich zrealizować. Dodatkowo firma płacąca w Polsce VAT będzie musiała ponieść koszty przewalutowania na złotówki. Uciążliwe dla wielu firm będzie również zabezpieczenie odpowiedniej kwoty w złotówkach na koncie.
Zobacz także: Rozszerzona kontrola krzyżowa, czyli co wolno fiskusowi?
Eksperci zauważają również, że split payment może zostać zaburzone w wyniku niektórych operacji, np. faktoringu, kompensat, korekt faktur czy zajęć komorniczych. Brak możliwości wykorzystania nagromadzonej nadwyżki podatku VAT może również wpłynąć na pogorszenie się kondycji finansowej wielu przedsiębiorców, ponieważ nadwyżka ta mogłaby posłużyć do spłaty innych zobowiązań. W rezultacie wprowadzenia mechanizmu płatności podzielonej dostęp do tych środków jest uzależniony od decyzji urzędnika.
Konsekwencje i kary
Nowelizacja wprowadzająca split payment zakłada również kary dla przedsiębiorców, którzy nie wywiążą się z ciążącego na nich obowiązku. Wprowadzony został przepis mówiący, że w przypadku braku dokonania płatności na płatnika może zostać nałożona grzywna wynosząca do 720 stawek dziennych. Ustawa przewiduje także kary w przypadku braku adnotacji na fakturze mówiącej o mechanizmie płatności podzielonej. Jej brak będzie skutkował z karą w wysokości 30 proc. kwoty podatku widniejącego na tej fakturze.
