Od pewnego czasu standardem jest zadawanie przez banki pytania o rezydencję podatkową klientów. Banki wymagają określenia rezydencji zarówno przy zakładaniu konta bankowego, jak i w odstępach rocznych podczas całego okresu prowadzenia konta. Wszystko to z powodu jednego rozporządzenia: Common Reporting Standard (CRS).
Na temat tego czym jest CRS, pisaliśmy w innym artykule. Dla przypomnienia: CRS umożliwia automatyczną wymianę informacji o zagranicznych rachunkach finansowych między poszczególnymi państwami. Banki z krajów będących częścią systemu CRS udostępniają dane o kontach bankowych założonych, a jednocześnie urzędy skarbowe otrzymują dane dotyczące swoich rezydentów podatkowych, jeśli posiadają oni konta w innych krajach. To CRS spowodowało, że przestały istnieć tzw. nieujawnione szwajcarskie konta bankowe.
Do września 2023 roku ponad 100 krajów, w tym większość rajów podatkowych i popularnych krajów dla bankowości offshore, zarejestrowało się w systemie CRS. Nie jest wiadome ile z nich wymienia już dane. Zasadniczo cała Unia Europejska, większość krajów rozwiniętych oraz spora część krajów rozwijających się, jest już częścią systemu CRS.
Kto ma problemy z CRS?
CRS stanowi problem przede wszystkim dla osób nazywających siebie cyfrowymi nomadami, tj. osób, które nie posiadają nigdzie miejsca zamieszkania lub wiecznie podróżują. Nie są one w stanie zadeklarować kraju rezydencji podatkowej, a banki wymuszają wskazanie jednego kraju. Dodatkowo CRS nie podoba się tym, którzy dbają o swoją prywatność lub nie życzą sobie ujawniania posiadanych kont, czy też mają obawy do potencjalnych zapytań ze strony urzędów skarbowych.
Z punktu widzenia podatkowego (choć nie tylko), bycie osobą bez zamieszkania w jakimkolwiek kraju jest dość kłopotliwe. Zdecydowanie najlepiej jest wybrać jeden kraj, korzystny podatkowo i tam uzyskać certyfikat rezydencji podatkowej. Jeśli jednak komuś zależy, by pozostać niewidocznym dla systemu międzynarodowego, może obejść CRS, zakładając konto w banku w kraju nieobjętym systemem.
Kraje spoza CRS, które nie wymieniają informacji
OECD wymienia czterdzieści kilka krajów „rozwijających się”, które nie przystąpiły jeszcze do CRS. Ponadto część krajów będących częścią CRS, nie wymienia informacji bankowych ze względu na brak odpowiednich systemów.
Oto niektóre z najważniejszych krajów spoza CRS (wrzesień 2023 r.):
- Armenia
Armenia jest doskonałym wyborem dla poszukujących banku z CRS lub bez CRS. To wschodzący rynek, a otwarcie konta jest tam stosunkowo proste. Banki takie jak: Ameriabank i Evoca Bank mają doskonałą obsługę klienta, która jest lepsza niż w wielu zachodnich bankach.
Oprocentowanie lokalnych walut jest wysokie i można uzyskać ekspozycję zarówno na waluty zachodnie (np. dolary i euro), jak i wschodnie.
- Kambodża
Kambodża może być jedną z ostatnich gospodarek granicznych na świecie, ale ten status się zmienia. Do kraju napływa dużo kapitału, w tym silne banki lokalne i międzynarodowe. Wiele malezyjskich banków, a także banków zachodnich, jest obecnie obecnych w Kambodży. Kambodżańskie banki płacą również jedne z najwyższych stóp procentowych od dolarów amerykańskich, ale do złożenia wniosku może być potrzebna wiza biznesowa.
- Dominikana
Wielu kanadyjskich i amerykańskich emigrantów przenosi się na Dominikanę, a niektórzy z nich otrzymują zezwolenia na pobyt stały, które wymagają depozytów w dominikańskich bankach. Podczas gdy ekspaci mogą obawiać się bankowości w rozwijających się instytucjach światowych, Dominikana jest jednym z krajów spoza CRS z przyzwoitą bankowością.
Na Dominikanie istnieje wiele banków i instytucji oszczędnościowych, z których wiele jest własnością lokalną. Jednak Scotiabank – duży kanadyjski gracz w regionie – jest tam obecny i nadal się rozwija.
- Gruzja
Gruzja ma dołączyć do krajów CRS w 2024 roku. Przez wielu uznawana za jedno z najlepszych miejsc na świecie, jeśli chodzi o bankowość. Banki TBC lub Bank of Georgia posiadają lepsze standardy bankowości niż wiele zachodnich banków. Ostatnio bankowość w Gruzji stała się nieco trudniejsza, ponieważ kraj ten przestrzega coraz większej liczby dyrektyw USA i UE.
- Macedonia Północna
Macedonia Północna jest jednym z najbardziej probiznesowych krajów na Bałkanach i w całej Europie, z niskimi stawkami podatku liniowego i zachętami dla biznesu. System bankowy w Macedonii Północnej cały czas intensywnie się rozwija, wiele lokalnych banków należy już do dużych banków europejskich.
- USA
Stany Zjednoczone posiadają własny system FATCA, jednak nie są częścią CRS. Teoretycznie dzielą się informacjami, ale na swoich zasadach i najbardziej są zainteresowane wiedzą o amerykańskich rezydentach podatkowych i ich kontach w innych krajach. Dużym zainteresowaniem cieszy się Delaware, lecz ogólnie mówi się, że większość światowych pieniędzy znajduje się właśnie w amerykańskich bankach.